ในการที่จะเอาชนะคนอื่นนี่ เราต้องเอาชนะตัวเองเสียก่อน

ในการที่จะเอาชนะคนอื่นนี่ เราต้องเอาชนะตัวเองเสียก่อน
การชนะตัวเองก็คือ การคิดว่าเรากำลังแพ้อะไรเวลานี้ เราเป็นทาสอะไร จิตใจเราตกอยู่ในอำนาจของอะไร พิจารณาให้มันรอบคอบละเอียดหน่อย เราก็จะพบว่า เราตกอยู่ในอำนาจทิฏฐิมานะ ตกอยู่ในความถือตัวถือตนในทางที่ผิดทาง ตกอยู่ในอำนาจความโกรธ ตกอยู่ในอำนาจความเกลียด ตกอยู่ในอำนาจของความพยาบาทที่จะทำการแก้แค้นเขา ถ้าใจเราตกอยู่ในบาปอย่างนี้ เราก็เป็นผู้แพ้ เมื่อเราแพ้ตัวเอง เราก็แพ้คนอื่นต่อไป เราจะเป็นผู้อยู่อย่างผู้ชนะได้อย่างไร
เมื่อสภาพจิตเราเป็นอย่างนี้ เราก็ควรจะต้องเอาชนะมันให้ได้ ด้วยการพิจารณาว่า ถ้าให้สภาพจิตเป็นอยู่อย่างนี้ อะไรมันจะเกิดขึ้นต่อไป อะไรมันจะเสียหายแก่ชีวิต แก่การงาน เกียรติยศ ชื่อเสียงของเรา พิจารณาให้ละเอียดรอบคอบ เราก็จะรู้ความจริงว่าอะไรมันเป็นอะไร และเมื่อเห็นทุกข์เห็นโทษของสิ่งเหล่านั้น รู้ว่าอะไรมันเป็นอะไรถูกต้องแล้ว เราจะขืนดึงดันไปทำไมในทางเสื่อมในทางต่ำ
เปรียบได้กับคนเดินหลงทาง ไม่รู้ทาง ชั้นแรกก็เดินเรื่อยไป แต่พอรู้ตัวว่าเราเดินผิดทาง เราก็ควรกลับมาสู่ทางใหม่ เข้าสู่เส้นทางที่ถูกที่ชอบต่อไป เราก็ไปถึงจุดหมายที่เราต้องการได้ฉันใดในชีวิตของคนเรา สภาพจิตใจของคนเราก็ฉันนั้น ถ้าเรารู้สึกตัวว่าเรากำลังเก็บสิ่งชั่วร้ายไว้ในใจ กำลังทำเรื่องไม่ดีไม่งามอยู่ในใจ เราก็คิดเอาชนะสิ่งนั้น หยุดสิ่งนั้น บังคับสิ่งนั้นไม่ให้มาอยู่ในจิตใจของเราต่อไป ด้วยการใช้ปัญญาพิจารณาอย่างรอบคอบ เราก็สามารถเอาชนะตัวเองได้
เมื่อเราชนะตัวเองได้ เราก็ยอมได้
คนเราที่ยอมไม่ได้ เพราะเอาชนะตัวเองยังไม่ได้ ยอมไม่เป็น คิดจะเอาชนะเขาเรื่อย การคิดจะชนะเขา คือเราแพ้เขาอยู่ตลอดเวลา แต่ถ้าเราคิดว่าเราจะชนะตัวเอง เราก็จะชนะคนอื่นด้วย
การชนะน้ำใจตนเองนั่นแหล่ะ คือ การชนะที่แท้